مقدمه

پیش بینی فضاهای پارکینگ مناسب برای خودروها در کاربری های مختلف شهری از الزامات شهر نشینی و زندگی شهری است.
نکته مهم و اساسی در این بخش وجود مقررات و ضوابط یکپارچه و شفاف با در نظر گرفتن شرایط خاص هر شهر است.
شرایطی نظیر جنبه های اجتماعی، اقتصادی، موقعیت جغرافیایی و ویژگی های محیطی

در این متن سعی بر آن داریم تا جدیدترین و جامع ترین اطلاعات درخصوص نحوه جانمایی و تایید پارکینگ در شهر مشهد را از منابع رسمی و معتبر ارائه نماییم.

لازم به ذکر است براساس ضوابط اجرایی شهرداری مشهد در سال ۱۴۰۳، تایید پلان و جانمایی پارکینگ توسط مهندسین معمار یا ترافیک عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام می شود.
کلیه مهندسین موظف اند براساس مراجع ذیل، نسبت به بررسی و تهیه گزارش اقدام نمایند.
مصوبه شورای اسلامی شهر مشهد
شیوه‌نامه طراحی و جانمایی فضاهای پارکینگ
ضوابط مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان
ضوابط مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان

الف- دستورالعمل راهبری فرآیند خدمات پارکینگ شهرداری مشهد

در سال ۱۴۰۳ و براساس جدیدترین دستورالعمل پارکینگ در شهرداری مشهد، رسیدگی و پاسخگویی به پارکینگ کلیه املاک در سطح مناطق داخل محدوده و حریم شهر مشهد براساس فرآیند جدیدی انجام می شود. در این متن سعی کردیم به زبان ساده این فرآیند را بررسی کنیم.

این دستورالعمل در راستای اجرای مبحث دوم مقرات ملی ساختمان و بهره جویی از ظرفیت قانونی و اجرای تکالیف مهندسان ناظر عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان استان خراسان رضوی به منظور رسیدگی و پاسخگویی به پرونده های پارکینگ در کلیه گروه های ساختمانی تنظیم شده است.
 اطلاعات این بخش مشمول درخواستهای گروه گواهی شامل عدم خلاف و پایانکار بهره برداری و… می باشد.
مسئولیت نظارت بر حسن اجرای دستورالعمل بر عهده اداره کل امور شهرسازی شهرداری مشهد و سازمان حمل و نقل و ترافیک می باشد.
کنترل مضاعف انطباق و تدقیق ابعاد و اندازه های فضای پارکینگ توسط کارشناس بازدید ،منتخب رافع مسئولیت های مهندس ناظر دخیل در پرونده و کارشناس رسمی دادگستری نمی باشد.
در صورت تمایل مهندسین ناظر(یا کارشناس رسمی) می توانند از ظرفیت مشاوره مسوول امور ترافیک و یا رئیس یا ناظران شهرسازی منطقه استفاده نمایند.
مشاوره توسط اداره شهرسازی و یا مسوول امور ترافیک منطقه رافع مسئولیت های مهندس ناظر دخیل در پرونده و کارشناس رسمی دادگستری نمی باشد.

۱- تعاریف دستورالعمل

برای درک بیشتر اصطلاحات مندرج در این دستورالعمل پیشنهاد می کنم این بخش رو مطالعه نمایید.

پلان چیدمان پارکینگ:
پلان جانمایی پارکینگ تایید شده توسط مهندس دخیل در پرونده یا مهندسین ناظر یا کارشناس رسمی دادگستری
کارشناس بازدید منتخب : 
به استناد دستور العمل اجرایی پیاده سازی فرایند شهروند سپاری کلیه کارشناسانی که صلاحیت فنی و عملی خود را از طریق آزمون های برگزار شده و یا سایر مراجع ذیصلاح شهرداری کسب نموده است. کارشناس مذکور تسلط کافی را برای بازدید در کلیه درخواستها متناسب با مرحله ساختمانی دارند.
کارشناسان رسمی دادگستری:
کارشناسان صاحب صلاحیت عضو کانون کارشناسان رسمی دادگستری و یا مرکز کارشناسان قوه قضاییه

نقشه از بیلت( چون ساخت) پارکینگ:
نقشه جانمایی خودرو در فضای پارکینگ مطابق با اجرا با رعایت اندازه گذاری طبق ضوابط ملاک عمل ممهور به مهر و امضا مجری ذیصلاح و مهندس ناظر دخیل در پرونده

مهندس دخیل در پرونده:
مهندس معمار یا ترافیک دخیل در پرونده که با توجه به گروه بندی ساختمان ها توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان از طریق کسر سهمیه به شهرداری معرفی شده
نظارت ستادی :
نظارتی که متشکل از نمایندگان اداره کل امور شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری و معاونت عمران حمل و نقل و ترافیک می باشد.
وظیفه آن رسیدگی و اعلام نظر در خصوص پروندهای کمیسیون ماد صد است که دارای رای قرار در ارتباط با موضوع پارکینگ ملک می باشد.

گروه ساختمانی :
گروه بندی ساختمانی مطابق با مبحث دوم مقررات ملی ساختمان (بر اساس پیچیدگی عوامل و حجم کار) به چهار گروه الف ب ج و د گروه بندی شده اند.
الف: با مقیاس کاربری محله ۱ تا ۲ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای ۶۰۰ متر مربع
ب: با مقیاس کاربری محله ۳ تا ۵ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای ۲۰۰۰ متر مربع
ج: با مقیاس کاربری منطقه ۶ تا ۱۰ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای ۵۰۰۰ متر مربع
د: با مقیاس کاربری شهر بیش از ۱۰ طبقه ارتفاع از روی زمین یا بیش از ۵۰۰۰ متر مربع

۲-مراحل گردش کار گروه ساختمانی(الف)

۱-۲-دارای مهندس ناظر دخیل در پرونده

ثبت درخواست پارکینگ توسط مالک یا نماینده فنی صورت می پذیرد.
پس از هماهنگی متقاضی با مهندس ناظر ایشان از محل بازدید نموده و تعداد جای پارک را در نقشه از بیلت پارکینگ تایید می نماید
و آن را به مسئول امور حمل و نقل و ترافیک منطقه ارجاع می دهد.
مسئول امور حمل و نقل و ترافیک منطقه پس از رویت پلان تایید شده توسط مهندس ناظر و کنترل چک لیست
اقدامات نسبت به بارگذاری پلان در آرشیو شهرسازی ملک اقدام می نماید.

در صورت اعتراض متقاضی می تواند درخواست خود را به سازمان نظام مهندسی ارجاع دهد و سازمان نظام مهندسی ملزم به پاسخگویی اعتراض وفق ضوابط و مقررات خود می باشد
و یا درخواست خود را برای ارسال به کانون مرکز کارشناسان رسمی ثبت نماید و کانون مرکز کارشناسان رسمی دادگستری ملزم به ارجاع پرونده به هیئت سه نفره و یا ۵ نفره می باشد و اعتراض متقاضی را وفق ضوابط و مقررات رسیدگی نمایند.

۲-۲- فاقد مهندس ناظر قانونی

ثبت درخواست پارکینگ توسط مالک یا نماینده فنی صورت می پذیرد و به کانون مرکز کارشناسان رسمی دادگستری ارجاع می دهد.
پس از هماهنگی متقاضی با کارشناس رسمی دادگستری ایشان از محل بازدید نموده و تعداد جای پارک را در نقشه از بیلت پارکینگ تایید نماید
و آن را به مسئول امور حمل و نقل و ترافیک منطقه ارجاع می دهد.
مسئول امور حمل و نقل ترافیک منطقه پس از رویت پلان تایید شده توسط کارشناس رسمی و کنترل چک لیست اقدامات نسبت به بارگذاری پلان در آرشیو شهرسازی ملک اقدام می نماید.

در صورت اعتراض متقاضی درخواست خود را برای ارسال به کانون مرکز کارشناسان رسمی ثبت می نماید
و کانون مرکز کارشناسان رسمی دادگستری ملزم به ارجاع پرونده به کارشناس یا کارشناسان رسمی دیگری برای اعلام نظر در خصوص اعتراض متقاضی وفق ضوابط و مقررات می باشد.
پس از راه اندازی سامانه هوشمند سازی پارکینگ متقاضی می تواند بدون ارجاع پرونده به کارشناس رسمی از خروجی سامانه برای تایید پلان پارکینگ استفاده نماید.

۳-مراحل گردش کار گروه ساختمانی (ب، ج و د)

۱-۳- مهندس ناظر دخیل در پرونده

ثبت درخواست پارکینگ توسط مالک یا نماینده فنی صورت می پذیرد.
مجری قانونی ساختمان نقشه از بیلت پارکینگ را برداشت و پس از ترسیم و تایید به کارتابل مهندس ناظر سامانه ساجام ارجاع می دهد.
در صورتی که ملک با توجه به ضوابط فاقد مجری ذیصلاح باشد( برای بعضی از ساختمانهای گروه ب ) مهندس ناظر دخیل در پرونده بایستی نقشه از بیلت پارکینگ را برداشت و تهیه نماید.
مهندس ناظر از فضای پارکینگ بازدید نموده و فضای پارکینگ و مسیرهای تردد خودرو و تعداد جای پارک را در نقشه از بیلت پارکینگ تهیه شده توسط مجری قانونی پروژه ، تایید می نماید.
پلان تایید شده توسط مهندس ناظر دخیل در پرونده جهت انطباق و تدقیق ابعاد و اندازه های فضای پارکینگ با محل به کارشناس بازدید منتخب شهرداری ارجاع می شود و ایشان کنترل انطباق نقشه از بیلت پارکینگ را با قید نمودن  توضیحات در روی نقشه ،از بیلت به مسئول امور حمل و نقل و ترافیک منطقه ارجاع نماید. لازم به ذکر است حق الزحمه کارشناس بازدید مطابق با تعرفه اعلامی از سوی اداره کل امور شهرسازی شهرداری مشهد می باشد که می بایست توسط متقاضی پرداخت گردد.

در صوت عدم تطابق نقشه از بیلت پارکینگ با وضع موجود موارد دارای اشکال را در نقشه قید نموده و برای اصلاح به مهندس ناظر قانونی ساختمان عودت می دهد.
مسئول امور حمل و نقل و ترافیک منطقه پس از رویت پلان تایید شده توسط مهندس ناظر و کارشناس بازدید منتخب شهرداری و کنترل چک لیست اقدامات نسبت به بارگذاری پلان در آرشیو شهرسازی ملک اقدام می نماید.
اگر متقاضی اعتراض داشت، میتواند درخواست خود را به سازمان نظام مهندسی ارجاع می دهد و سازمان نظام  مهندسی ملزم به پاسخگویی اعتراض وفق ضوابط و مقررات خود میباشد و یا درخواست خود را برای ارسال به کانون مرکز  کارشناسان رسمی ثبت نماید و کانون مرکز کارشناسان رسمی دادگستری ملزم به ارجاع پرونده به هیئت سه نفره و یا ۵ نفره می باشد و اعتراض متقاضی را وفق ضوابط و مقررات رسیدگی نمایند.

۲-۳- فاقد مهندس ناظر قانونی

ثبت درخواست پارکینگ توسط مالک یا نماینده فنی صورت می پذیرد و به کانون مرکز کارشناسان رسمی دادگستری ارجاع می دهد.
کارشناس رسمی دادگستری از فضای پارکینگ بازدید نموده و فضای پارکینگ و مسیرهای تردد خودرو و تعداد جای پارک را در نقشه از بیلت پارکینگ تایید می نماید.
پلان تایید شده توسط کارشناس رسمی دادگستری جهت انطباق و تدقیق ابعاد و اندازه های فضای پارکینگ با محل به کارشناس بازدید منتخب شهرداری ارجاع می شود و ایشان کنترل انطباق نقشه از بیلت پارکینگ را با قید نمودن توضیحات در روی نقشه ازبیلت به مسئول امور حمل و نقل و ترافیک منطقه ارجاع نماید.

 در صوت عدم تطابق نقشه از بیلت پارکینگ با وضع موجود موارد دارای اشکال را در نقشه قید نموده و برای اصلاح به کارشناس رسمی دادگستری عودت می دهد.
مسئول ترافیک منطقه پس از رویت پلان تایید شده توسط کارشناس رسمی دادگستری و کنترل چک لیست اقدامات نسبت به بارگذاری پلان در آرشیو شهرسازی ملک اقدام می نماید.

اگر متقاضی اعتراض داشت، درخواست خود را برای ارسال به کانون کارشناسان رسمی ثبت می را نماید .
کانون مرکز رسمی دادگستری ملزم به ارجاع پرونده به کارشناس یا کارشناسان رسمی دیگری برای اعلام نظر در خصوص اعتراض متقاضی وفق ضوابط و مقررات می باشد.

ب- ضوابط پارکینگ مندرج در ذیل مجوزات صادره توسط شهرداری مشهد

ضوابط پارکینگ درج شده در مجوزات صادره توسط شهرداری مشهد (پیش نویس موافقت اصولی، پروانه، پایانکار ) :

تخصیص طبقات منوط به ارائه نقشه جانمایی پارکینگ در زمان شروع عملیات ساختمانی می باشد و در صورت عدم تامین پارکینگ بایستی اصلاح پروانه مرحله اول (مواقفت اصولی ) بر اساس تعداد واحدهایی که جانمایی پارکینگ دارند انجام گردد.

در صورت عدم معافیت پارکینگ، مالک ملزم به جانمایی چیدمان پارکینگ بدون مزاحمت برای واحدهای احداثی می باشد و صرف تامین مساحت برای تامین پارکینگ قابل قبول نمی باشد. در خصوص تعداد و محل قرار گیری دربهای پارکینگ عمل به مصوبه شورای اسلامی شهر به شماره ۴/۹۴/۲۳۰۰/ش – ۱۳۹۴/۰۲/۲۹ و شماره ۵/۹۸/۱۴۹۸۶/ش – ۱۳۹۸/۰۸/۱۴ الزامی است.

به استناد ماده واحده مصوبه شماره ۵/۹۷/۱۶۳۸۹/ش مورخ ۱۳۹۹/۰۳/۱۳ شورای شهر اسلامی مشهد، مالک موظف به پیش بینی طول رمپ پارکینگ در سطح اشغال مجاز مندرج در پیش نویس پروانه میباشد و امکان بهره گیری از قضای باز پلاک جهت رمپ صرقا به میزان ۵ درصد عرصه و به صورت غیر مسقف وجود دارد.

ج- ضوابط پارکینگ مندرج در دفترچه طرح های تفصیلی جدید (۱۴۰۱) شهر مشهد

تعداد جای پارک مسکونی

تامین یک واحد پارکینگ با دسترسی بدون مزاحمت به ازای هر واحد مسکونی الزامی است.
به ازای هر واحد مسکونی با مساحت بیش از ۲۵۰ تأمین حداقل ۲ پارکینگ در محدوده سطح اشغال الزامی است.

تعداد جای پارک تجاری

به ازای واحد تجاری تا ۵۰ متر مربع تأمین یک واحد جای پارک (مازاد بر پارکینگ مسکونی) با دسترسی بدون مزاحمت الزامی است.
احداث پارکینگ به ازای واحد تجاری از ۵۰ مترمربع تا ۱۰۰ مترمربع ۲ واحد ضروری است
 به ازای هر ۵۰ مترمربع افزایش مساحت یک پارکینگ اضافه می شود.

مساحت جای پارک

در محاسبات ، عدد ۲۵ مترمربع برای هر جای پارک در طبقه همکف و ۳۰ مترمربع برای هر جای پارک در طبقات منفی لحاظ می شود.
لازم به ذکر است پارکینگ ها باید بدون مزاحمت جانمایی گردد.

معافیت پارکینگ

در صورت وقوع شرایط هفتگانه (معافیت پارکینگ) احداث پارکینگ الزامی نیست.
لازم به ذکر است در این قطعات حداکثر تراکم و سطح اشغال بر اساس ضوابط طرح تفصیلی بوده و مشمول کاهش نمیگردد.

پلاکهای واقع در معابر ۴ متر و کمتر از آن و قطعات با مساحت کمتر از ۱۰۰ متر مربع با حداکثر تعداد یک واحد معاف از احداث پارکینگ میباشند.
در صورت افزایش تعداد واحد مسکونی معافیت مذکور کان لم یکن تلقی میگردد در صورت عدم امکان تأمین پارکینگ در قطعه پیش بینی پارکینگ با مدیریت شهرداری و از محل منابع مالی مالکینی که امکان تأمین پارکینگ ندارند؛ مجاز است.

رمپ و شیب راهه

احداث شیب راهه (رمپ) و پله در محدوده پیاده رو یه منظور دسترسی به داخل قطعه ممنوع است.

 تر از کف پیاده رو توسط شهرداری و با توجه به تراز خیابان تعیین می گردد و چنانچه اختلاف سطح بین تراز پیاده رو و سطح تمام شده داخل قطعه تفکیکی وجود داشته باشد باید رمپ یا پله در محدوده داخل قطعه تفکیکی اجرا گردد. تغییر تراز کف پیاده رو توسط مالکان املاک مجاور ممنوع است.

در مواردی که شیب طولی یا عرضی مسیر اجرای پله و رمپ را در محدوده پیاده رو الزامی نماید شهرداری نسبت به تهیه نقشه و اجرای پله و رمپ اقدام خواهد نمود.

پیش بینی رمپ برای عبور صندلی چرخ دار معلولان و سایر وسایلی که دارای چرخ هستند (کالسکه کودکان دوچرخه چرخ دستی و… )در کنار پله با شیب مناسب در کلیه پیاده روها و فضاهای عمومی که نیاز به احداث پله وجود داشته باشد برایر یا مقررات ملی باید صورت گیرد.

سایر ضوابط پارکینگ

قطع درخت به منظور تأمین دسترسی سواره پارکینگ مجاز نیست.
توصیه می گردد قرار گیری درب ورودی سواره بر اساس موقعیت درخت ها صورت پذیرد. همچنین احداث درب اتومبیل رو به ساختمان در قسمت یخ ساختمان ممنوع است.
چیدمان پارکینگ در فضاهای مربوطه باید به گونه ای باشد که امکان تردد و استفاده از آسانسور توسط ناتوانان جسمی و حرکتی مطابق مقررات ملی ساختمان و رعایت مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به سهولت انجام پذیرد.

توقف خودروها در پارکینگ نباید مزاحمتی برای باز شدن درها و استفاده از فضاهای انباری و تأسیسات و دسترسی به راه پله ها و آسانسور ایجاد کند.
از هر معبر یک راه دسترسی پیاده به بنا به عرض درب حداکثر ۱.۵ متر و یک راه ورودی اتومبیل به پارکینگ به عرض حداقل ۳ متر و حداکثر ۳٫۵ متر مجاز است. در صورتی که طول بر قطعه در مجاورت گذر دسترسی بیش از ۲۰ متر باشد احداث دسترسی سواره دوم به عرض حداقل ۳ متر و حداکثر ۳.۵ متر بلامانع است.
 ارتفاع ورودی پارکینگ نباید کمتر از ۲/۲۰ متر باشد. باز شدن در ورودی واحدهای مسکونی و در ورودی پارکینگها به سمت معبر عمومی ممنوع است.

د-شیوه نامه طراحی و جانمایی فضاهای پارکینگ

در این شیوه نامه ضوابط و مقررات  یکپارچه و ملاک عمل پاسخگویی در صدور گواهی های پروانه، عدم خلاف، پایانکار و غیره شهرداری مشهد آورده شده است.

منابع اطلاعاتی مورد استفاده اداره کل امور شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری مشهد جهت تدوین این ضوابط شامل موارد زیر می باشد:

• ضوابط و مقررات موجود در مبحث ۴  و پیش نویس مبحث ۲۳ مقررات ملی ساختمان
•  استفاده از تجربیات سایر کلانشهرهای کشور
•   برگزاری جلسات با معاونت حمل و نقل و ترافیک و سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی
•  همفکری کارشناسان کمیسیون های شهرسازی و معماری و عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد

این ضوابط در قالب مصوبه شورای اسلامی شهر مشهد شماره ۵/۹۸/۱۴۹۸۶/ش مورخ ۱۳۹۸/۰۸/۱۴  به شهرداری مشهد ابلاغ گردید.

۱- تعداد فضای پارکینگ مورد نیاز کاربریها

برای کاربری های مختلف شهری در طرح جامع و طرح های تفصیلی شهر، نحوه تأمین تعداد و یا مساحت مورد نیاز پارکینگ  به تفکیک اشاره شده است.
تعداد جایگاه پارکینگ مستقل و بدون مزاحمت ملاک تامین پارکینگ می باشد. (صرف تأمین متراژ پارکینگ، قابل قبول نمی باشد)
در کاربری تجاری، بین محاسبه متراژی و تعداد واحد مقایسه و هرکدام از نظر تعداد بیشتر باشد ملاک عمل خواهد بود.

۲- دسته بندی پارکینگها از نظر تعداد فضای پارکینگ

• خیلی کوچک: به پارکینگ هایی اطلاق می شود که تعداد فضای پارک آن تا ۳ وسیله نقلیه باشد.
• کوچک: به پارکینگ هایی اطلاق می شود که تعداد فضای پارک آن بین ۴ تا ۲۵ وسیله نقلیه باشد.
•  متوسط:  به پارکینگ هایی اطلاق می شود که تعداد فضای پارک آن بین ۲۶ تا ۵۰ وسیله نقلیه باشد.
• بزرگ: به پارکینگ هایی اطلاق می شود که تعداد فضای پارک آن بین ۵۱ تا ۵۰۰ وسیله نقلیه باشد.
•  خیلی بزرگ:  به پارکینگ هایی اطلاق می شود که تعداد فضای پارک آن بیش از ۵۰۰ وسیله نقلیه باشد.

۳- ضوابط دسترسی های فضای پارکینگ

۱-۳-ضوابط عمومی

• در شرایطی که عرض معبر کمتر از ۴ متر باشد، تأیید و تأمین دسترسی سواره در زمان اخذ گواهی های پروانه و پایان کار با نظر هیأت پارکینگ می باشد.
  تبصره: میزان عرض معبر در بند فوق بر اساس طرح تفضیلی ملاک عمل می باشد.
• باز شدن درب پارکینگ به سمت بیرون ساختمان ممنوع است.
• تامین حداقل فاصله بین خودرو و درب پارکینگ به عرض ۳۰ سانتی متر جهت فضای حرکتی مورد نیاز عابر پیاده الزامی است.
• در صورت وجود کاربری های مختلط با مسکونی و اقامتی، فضای پارکینگ مورد نیاز مسکونی و اقامتی باید به صورت مجزا از سایر پارکینگ های ساختمان تأمین شود.
• تامین دسترسی سواره از محل پخی واقع در تقاطعات مجاز نمی باشد.
• دسترسی مستقیم عابر پیاده از پارکینگ به سایر طبقات بایستی حداقل از طریق راه پله تامین شود.

۲-۳- ضوابط جانمایی درب سواره رو

ضوابط جانمایی درب سواره رو برای املاک بر اساس شرایط زیر انجام شود (اصلاحیه بند ۳ مصوبه شماره ۴/۹۴/۲۳۰۰ /ش مورخ ۱۳۹۴/۲/۲۹ شورای اسلامی) :
املاک جنوبی
برای این املاک با طول بر تا ۱۲ متر تنها نصب یک درب سواره رو و بیش از ۱۲ متر نصب حداکثر دو درب سواره رو مجاز است.
تبصره: در املاک جنوبی دو بر ، در کل پلاک حداکثر نصب سه درب سواره رو و برای املاک جنوبی سه بر ، در کل پلاک حداکثر نصب چهار درب سواره رو به شرط عدم مشمولیت شرایط هفت گانه امکان پذیر است.
املاک شمالی:
الف- در این املاک، با طول بر تا ۲۰ متر، صرفا مجاز به نصب یک درب سواره رو و طول بر بیش از ۲۰ متر، مجاز به نصب دو درب سواره رو می باشد.
ب- املاکی که عمق زمین آنها کمتر از ۵ متر باشد، با تشخیص و نظر هیأت پارکینگ منطقه، نصب بیش از یک درب سواره بلامانع است.

۳-۳-شرایط هفتگانه معافیت تأمین پارکینگ

• واقع شدن درب ساختمان در بر خیابانهای شریانی با عرض ۴۵ متر و بیشتر فاقد کندرو.
• قرار گرفتن درب ساختمان در حریم تقاطع (میدان یا چند راهه) در خیابان شریانی.
• تبصره: حریم تقاطع در معابر شریانی به عرض ۲۴ تا ۳۰ متر برابر ۵۰ متر و در معابر شریانی به عرض ۳۰ تا ۴۵ متر برابر ۷۵ متر از آکس تقاطع است.
•  قرار داشتن درختان کهن‌سال در مسیر ورودی پارکینگ و عدم امکان جابه‌جایی و قطع آن‌ها به تشخیص کمیسیون ماده ۷
• ساختمان در بر کوچه‌ای قرارگرفته باشد که به علت عرض کم کوچه (کمتر از ۴ متر به‌جز برای املاک انتهای کوچه که کمتر از ۳ متر است) و امکان عبور خودرو نباشد.
• ساختمان در بر معبری قرارگرفته باشد که به علت شیب زیاد (۱۵ درصد و بیشتر)، امکان احداث پارکینگ به لحاظ فنی مقدور نباشد. (با اعلام رسمی مهندس طراح)
• در صورتی که وضع و فرم زمین ساختمان به صورتی باشد که ازنظر فنی به تشخیص هیئت پارکینگ نتوان در سطح طبقات احداث پارکینگ نمود.
• قرار داشتن در حاشیه میدان و تا فاصله ۲۰ متری از آن

۴-۳-ملاحظات شرایط هفتگانه معافیت تأمین پارکینگ

• در زمان اخذ گواهی عدم خلاف و پایان کار بهره‌برداری در صورت تغییر و افزایش تعداد واحدها صرفاً حقوقات واحدهای اضافه‌شده نسبت به طرح‌های مصوب شهری می‌بایستی اخذ گردد.
• نحوه تأمین پارکینگ و عوارض بر عدم امکان احداث پارکینگ برای ردیف‌های بند ۸-۴  طبق مصوبات شورای اسلامی شهر مشهد قابل اخذ هست.
• در صورت عدم امکان دسترسی سواره پلاک‌های شهری از معبر با نقش عملکردی پایین‌تر به تشخیص هیئت پارکینگ، دسترسی از طریق معبر با نقش عملکردی بالاتر بلامانع است.

۴- ضوابط مربوط به رمپ پارکینگ

۱-۴-تعیین حداکثر شیب طولی مجاز رمپ های ورودی و خروجی بسته به نوع پارکینگ می باشد.

• برای پارکینگ های خیلی کوچک و کوچک ۱۷%
• پارکینگ های متوسط ۱۵%
• پارکینگ های بزرگ وخیلی بزرگ ۱۲%

۲-۴- در صورتی که نقطه شروع رمپ ورودی با خروجی پارکینگ های خیلی کوچک، کوچک و متوسط بر زمین باشد، تعبیه یک ایستگاه هم عرض با رمپ و به طول حداقل ۲٫۵ متر و بیشینه شیب ۵ درصد الزامی خواهد بود.

۳-۴- علاوه بر ایستگاه مذکور ، در پارکینگ های بزرگ به بالا، تامین یک مسیر انتقالی بطول حداقل۲.۵متر با شیب طولی حداکثر ۱۰ درصد در ابتدا و انتهای رمپ الزامی می باشد.

۴-۴-در صورتی که طول آکس رمپ ورودی و خروجی، از مقادیر مشخص شده برای شیب های مختلف در جدول زیر بیشتر باشد، ایجاد یک ایستگاه افقی به طول حداقل ۴ متر (بدون دسترسی پیاده به قسمت افقی) در اواسط رمپ الزامی خواهد بود.

 حداکثر طول آکس رمپ ورودی و خروجی بدون نیاز به ایستگاه افقی

• برای شیب ۱۷% عدد ۱۸متر
• شیب ۱۵% عدد ۲۰ متر
• شیب ۱۲% عدد ۲۵ متر
  

۵-۴-تعیین حداقل عرض موردنیاز رمپ ورودی و خروجی بسته به نوع پارکینگ و رمپ درنظر گرفته شده برای آن (یکطرفه یا دوطرفه بودن به شرح زیر

تبصره : گروه A پارکینگهای کوچک شامل مواردی می شود که تعداد فضای پارک آن بین ۴ تا ۱۵ وسیله نقلیه بلند و گروه B پارکینگهای کوچک شامل مواردی می شود که تعداد فضای پارک آن بین ۱۶ تا ۲۵ وسیله نقلیه

۶-۴-حداقل مطلق شعاع داخلی رمپ های گردنی از بر داخلی آن برای پارکینگ های خیلی کوچک و کوچک و متوسط، ۴ متر و بزرگ و خیلی بزرگ ۵.۵ متر می باشد.

۷-۴-ملاک اندازه گیری شیب رمپ های گردشی، خط فرضی به فاصله یک متر از پرداخلی به سمت محور آن می باشد.

سایر ضوابط

• در صورتی که اختلاف سطح بین تراز ورودی و کف پارکینگ حداکثر ۱۲۰ سانتی متر و حداکثر طول رمپ ۷ متر باشد ورود و خروج از اتومبیل با دنده عقب بلا مانع است. در سایر موارد ورود و خروج پارکینگ با دنده عقب ممنوع می باشد.
  ایستگاه قبل از رمپ در  طراحی اینگونه پارکینگ ها الزامی نمی باشد.
• در فضای زیر رمپ و فضای زیر سرویس پله در صورت تامین کریدور مسیر در صورت رعایت حداقل ارتفاع و ۲۰۰ متر این فضا نیز به عنوان فضای پارکینگ محاسبه خواهد شد.
• در منطقه ۱۲، حداکثر طول مجاز رمپ در فضای باز برابر ۱۰% طول رمپ می باشد.

۵- ضوابط ارتفاع فضای پارکینگ

۱-۵- حداقل ارتفاع آزاد مورد نیاز پارکینگ ها به منظور تقلیل خطرات ناشی از حریق بسته به نوع پارکینگ به شرح ذیل می باشد؛

ارتفاع از کف تا سطح زیرین سقف و یا در صورت وجود تاسیسات با عناصر سازه ای در زیر سقف، تا پایین ترین نقطه آن ها محاسبه می شود.

جدول ۴ تعیین حداقل ارتفاع موردنیاز پارکینگ ها

۲-۵-حداقل ارتفاع آزاد درب ورودی و خروجی پارکینگ های خیلی کوچک و کوچک که دارای ورودی مجزا برای اشخاص می باشند ۱.۸ متر و برای پارکینگ های متوسط، بزرگ و خیلی بزرگ  ۲/۲ متر می باشد.
۳-۵- تامین حداقل ارتفاع آزاد ۲.۱ متر و حداکثر ارتفاع ۳ متر برای تمامی قسمت های سرپوشیده رمپ الزامی می باشد.

۶- ضوابط نحوه جانمایی خودرو

۱-۶-تمامی جای پارک ها باید زیر توده ساختمان قرار گیرند و هر گونه توقف در زیر نورگیر مجاز نمی باشد.
۲-۶-رعایت مسیر کریدور پیاده به عرض یک متر (مفید) از درب ورودی تا سرویس پله و آسانسور الزامیست.
۳-۶- در صورت وجود انباری در پارکینگ، رعایت کریدور پیاده به عرض ۸۰ سانتی متر از درب الزامیست.
۴-۶- در صورت وجود تاسیسات (کنتور برق ، گاز و تاسیسات اطفا حریق و آتش نشانی و……) رعایت حداقل ۰/۵ متر فاصله از خودرو الزامیست.

۷- نحوه جانمایی خودرو

در این بخش انواع نحوه جانمایی خودرو در فضاهای مختف پارکینگ مورد بررسی قرار گرفته است.

برای مشاهده تصاویر در اندازه بزرگتر، بر روی آن کلیک نمایید

نحوه جانمائی پارک یک خودرو

پارک دو خودرو

سه خودرو

چهار خودرو