نحوه استفاده از زمین را کاربری زمین می گویند .
نوع فعالیت مستقر در ساختمان را بهره برداری می گویند. هر کاربری شامل چندین نوع فعالیت بهره برداری می گردد.
به عنوان مثال کاربری مسکونی به اشکال مختلف مسکونی موقت یا دایم مورد بهره برداری قرار می گیرد. یا کاربری آموزشی شامل فعالیت های مختلف آموزش ابتدایی، راهنمایی و .. می باشد.
استفاده مجاز: فعالیت های قابل بهره برداری است که در یک پهنه با رعایت ضوابط و مقررات مربوطه قابل انجام است.
استفاده مجاز در یک پهنه به معنای استقرار بدون قید و شرط آن نخواهد بود، بلکه همچنان استقرار فعالیت تابع برخی قیود و شروط طرح خواهد بود.
استفاده ممنوع: فعالیتی است که به دلایل متعدد با کارکرد اصلی پهنه همخوانی و انطباق ندارد و حتی هویت و عملکرد اصلی منطقه را نیز با محدودیت های و آسیب های جدی مواجه خواهد کرد. تجویز فعالیت جدید، که در لیست کارکردهای مجاز قید نشده است، منوط به استعلام از مشاور تهیه کننده طرح تفصیلی و تایید مراجع ذی صلاح می باشد.
بهره برداری: نوع بکارگیری بنا یا بخشی از آن استکه با مقصودی معلوم در حال استفاده می باشد. بهره برداری به مدت زمان استفاده وابسته بوده و توسط مراجعه قانونی تعریف می گردد.

در این متن به تعریف انواع کاربری های شهری ( به اراضی اختصاص یافته برای…)، مقیاس و عملکردها و فعالیت های مجاز به تفکیک هر کاربری و همچنین سرانه هرکاربری بر اساس مصوبه مورخ ۱۳۸۹/۰۶/۰۳ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران پرداخته شده است.

۱- مسکونی( سکونت)

مقیاس : محله

فعالیت های مجاز

سکونتگاههای تک واحدی و مجتمع های چند خانواری و آپارتمانی چند واحدی و خوابگاههای دانشجویی خارج از محوطه دانشگاه

سرانه مسکونی

این سرانه در شهرهای کمتر از ۲۰ هزار نفر حداکثر ۴۰ مترمربع خواهد بود و چنانچه سرانه وضع موجود از حداکثر پیشنهادی کمتر باشد وضع موجود ملاک حداکثر خواهد بود.
کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت کمتر یا مساوی ۵۰ مترمربع
بین ۵۰ تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت کمتر یا مساوی ۴۰ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر و بیشتر کمتر یا مساوی ۲۵ مترمربع

۲- آموزش تحقیقات وفناوری

فعالیت های آموزش عالی و تکمیلی و پژوهشی بعد از دوره تحصیلات رسمی و عمومی (تحصیلات متوسطه)
مقیاس : شهر

فعالیت های مجاز

مدارس عالی، دانشگاهها، دانشکده ها ،دانشسراها، حوزه های علمیه و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و علمی و کاربردی و پارک فناوری

سرانه آموزش عالی

به ازای هر دانشجو ۷۰ مترمربع و چنانچه خوابگاههای دانشجویی و کوی اساتید درون دانشگاه باشد این سرانه به ۱۰۵مترمربع افزایش می یابد.
برای دانشگاههای پیام نور حداکثر سرانه ۳۱ مترمربع لحاظ گردد.
این کاربری برای شهرهایی که وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و یا وزارت علوم و آموزش عالی و یا دانشگاه آزاد اسلامی و یا سایر مراکز قانونی آموزش عالی استقرار آن را تایید کنند، پیش بینی می شود و برای شهرهایی که واحدهای آموزش عالی در آنها وجود دارد رشد جمعیت دانشجویی در طی سال های گذشته استخراج و با توجه به برنامه های توسعه ای مراکز آموزش عالی، جمعیت دانشجویی برای افق طرح فاصله و سطح مورد نیاز بدست آمده و به جمعیت کل شهر تنظیم و در جدول سرانه ها درج می گردد.

۳- آموزشی

آموزش رسمی و عمومی تحت مدیریت وزارت خانه های آموزش و پرورش و کار و امور اجتماعی

فعالیت های مجاز

به تفکیک مقیاس شامل فعالیت های ذیل می باشد:
محله : آموزش های پیش دبستانی (مهدکودک ـ آمادگی ـ دبستان)
ناحیه : کلاس های سوادآموزی ـ مدارس راهنمایی ـ دبیرستان و پیش دانشگاهی
منطقه: هنرستانهای صنعتی وابسته به آموزش و پرورش و مجتمع های آموزشی فنی و حرفه ای وزارت کار و امور اجتماعی
شهر : مدارس اسلامی، مدارس کودکان استثنایی، مراکز پرورش استعدادهای درخشان، مدارس شاهد و مدارس اتباع خارجیفعالیت های مجاز

سرانه آموزشی

بین ۲ تا ۵ متر مربع

۴- اداری و انتظامی

استقرار وزارت خانه ها، موسسات دولتی، شرکتهای دولتی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و نیروهای انتظامی و بسیج

فعالیت های مجاز

به تفکیک مقیاس شامل فعالیت های زیر است:
ناحیه :
شهرداری/ نواحی شوراهای حل اختلاف
منطقه:
مجتمع های قضایی، ادارات آب و برق، گاز، مخابرات، آموزش و پرورش، راهنمایی و رانندگی، تامین اجتماعی، پست ،ثبت احوال، ثبت اسناد، امور اقتصادی و مالیاتی، راهنمایی و رانندگی، کلانتری، آگاهی و پایگاههای بسیج
شهر:
وزارتخانه ها و سازمانهای مستقل دولتی، ادارات کل و شرکتهای وابسته به وزارتخانه ها و سازمانهای مستقل دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی، ستاد نیروهای نظامی و انتظامی، و سایر مراکز انتظامی، سفارتخانه ها، کنسول گری ها و سازمانهای بین المللی، شهرداری و شورای اسلامی شهر، دادگستری و زندانهای موجود و مراکز بازپروری و کانونهای اصلاح و تربیت و سرپرستی بانکها
خارج از شهر:
زندان

سرانه اداری و انتظامی

این سرانه در شهرهای کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۱ تا ۲ مترمربع و در شهرستان ۲ مترمربع و بیشتر
بین ۵۰ تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۰.۷۵ تا ۱ مترمربع، مراکز شهرستان بین ۱ تا ۲ مترمربع و مراکز استان ۲ و بیشتر
۲۵۰ هزار نفر و بیشتر جمعیت بین ۰.۷۵ تا ۱.۵ مترمربع
توصیه می گردد در شهرهای جدید این کاربری در قالب مجتمع های اداری بجز انتظامی پیش بینی شود.

۵- تجاری ـ خدماتی (انتفاعی و غیرانتفاعی)

انواع فعالیت های بازرگانی و خدمات انتفاعی و غیرانتفاعی

فعالیت های مجاز

۱-۵- تجاری

محله:
واحدهای خرید روزنه (خوار و بار، میوه و سبزی، نانوایی، قصابی و امثالهم)
ناحیه:
واحدهای خرید هفتگی(سوپرمارکت، فروشگاههای مصرف شهر و روستا، نوشت افزار، قنادی، آجیل فروشی و…) شعب بانکها و صندوق های قرض الحسنه و موسسات مالی و اعتباری، بنگاههای معاملات املاک، بازارچه ها ،فروشگاههای منسوجات، پلاستیک، لوازم خانگی، لوازم صوتی و تصویری، کتابفروشی ها، رستوران ها، شرکتهای بیمه، داروخانه و انواع مشابه دیگر
شهر:
عمده فروشی ها، راسته های صنوف مختلف و بورسها، بازار، شرکتهای بازرگانی و تجاری، واحدهای خرید خاص و بلندمدت مانند فروشگاههای بزرگ زنجیره ای، مبل فروشی ها، پوشاک، شعب مرکزی بانکها و موسسات مالی و اعتباری، موسسات تجاری واردات و صادرات کالا، نمایندگی فروش عرضه وسایل نقلیه، فروشگاه عرضه قطعات یدکی، وسایل نقلیه و فروشگاه عرضه صنایع دستی و فرش، تالارهای پذیرایی، تعمیرگاههای لوازم خانگی و خودرو ،دفاتر نمایندگی بانکهای خارجی، نمایندگی موسسات تجاری خارجی

۲-۵- خدمات انتفاعی

محله: دفاتر(پست، امور مشترکین تلفن همراه، فروش روزنامه و مجله)، آرایشگاه های زنانه و مطب پزشکان
ناحیه: پلیس ۱۰+ ، آموزشگاههای خصوصی، دفاتر )وکالت، مهندسی و نقشه برداری، ثبت اسناد، ازدواج و طلاق، شرکتهای پیمانکاری و مشاور و خدمات(، آزمایشگاههای طبی و تخصصی، مراکز رادیولوژی، سالن های ورزشی کوچک، مرکز مشاوره درمانی و خانوادگی
منطقه: ارائه خدمات اینترنت، دفاتر حسابرسی، مراکز ام آر ای و مشابه، آمبولانس خصوصی ،درمان اعتیاد، فیزیوتراپی ،مراکز کاریابی، مرکز معاینه فنی خودرو، رسانه های دیجیتال انتفاعی، رادیولوژی، مطب دامپزشکان

۳-۵- خدمات غیر انتفاعی

فعالیت این کاربری در مقیاس شهر شامل :
دفاتر احزاب، تشکل های مردم نهاد ـ موسسات خیریه ـ اتحادیه ها، مجامع، انجمن ها و تعاونی ها، رسانه های دیجیتال خبری ،هیات های ورزشی و آموزشگاههای مذهبی(به غیر از حوزه های علمیه)

سرانه تجاری و خدماتی

این سرانه در شهرهای کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت کمتر یا مساوی ۲ مترمربع
بین ۵۰ تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت ۲.۵ مترمربع و کمتر
۲۵۰ هزار نفر تا یک میلیون نفر جمعیت ۳ مترمربع و کمتر
بیش از یک میلیون نفر جمعیت ۳.۵ مترمربع و کمتر
در شهرهای بندی و توریستی و شهرهایی که ترافیک برون شهری از مابین شهر عبور می کند، ۰.۵ مترمربع به سرانه های مذکور اضافه می شود

۶- ورزشی

انجام ورزش های مختلف از سطوح حرفه ای تا مبتدی

فعالیت های مجاز

محله:
زمین های بازی کوچک ناحیه: زمینهای ورزشی و سالنهای کوچک ورزشی و استخرها شهر: ورزشگاهها و مجتمع های ورزشی، زورخانه ها، مجموعه های آبی ورزشی
ناحیه:
زمینهای ورزشی و سالنهای کوچک ورزشی و استخرها شهر: ورزشگاهها و مجتمع های ورزشی، زورخانه ها، مجموعه های آبی ورزشی
شهر:
ورزشگاهها و مجتمع های ورزشی، زورخانه ها، مجموعه های آبی ورزشی

سرانه ورزشی

این سرانه در شهرهای تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۱ تا ۱.۵ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر تا یک میلیون نفر جمعیت بین ۱.۱ تا ۲ مترمربع
بیش از یک میلیون نفر جمعیت بین ۱.۲ تا ۲ مترمربع

۷- درمانی

خدمات پزشکی، درمانی و سلامت انسان و دام و مددکاری های اجتماعی

فعالیت های مجاز

محله:
مراکز بهداشت و تنظیم خانواده، درمانگاهها
ناحیه:
پلی کلینیک ها
منطقه:
مراکز انتقال خون، بیمارستانهای کمتر از ۶۴ تخت و مراکز اورژانس
شهر:
بیمارستانهای اصلی شهر ،زایشگاهها، تیمارستانها، مراکز توانبخشی و مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست و سالمندان، معلولین و جانبازان و درمانگاههای دامپزشکی

سرانه درمانی

این سرانه در شهرهای تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۱ تا ۱.۵ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر تا یک میلیون نفر جمعیت بین ۱ تا ۲ مترمربع
بیش از یک میلیون نفر جمعیت بین ۱ تا ۲.۵ مترمربع

۸- فرهنگی-هنری

فعالیتهای فرهنگی

فعالیت های مجاز

ناحیه:کتابخانه ها و سالنهای اجتماعات کوچک، کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سینما
شهر: کتابخانه مرکزی و تخصصی، نگارخانه، فرهنگسرا و مجتمع های فرهنگی، سالن اجتماعات، سینما، تئاتر، سالن کنسرت، موسسات و دفاتر مرکزی روزنامه و مجله، مراکز صدا و سیما

سرانه فرهنگی

این سرانه در شهرهای کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۰.۲ تا ۰.۷۵ مترمربع
بین ۵۰ تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۰.۴ تا ۰.۷۵ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر و بیشتر نفر جمعیت بین ۰.۵ تا ۰.۷۵ مترمربع

۹- پارک و فضای سبز

جهت پارک (بوستان) که توسط شهرداری احداث و مورد استفاده عموم قرار می گیرد.

فعالیت های مجاز

محله:
بوستان (پارک) محله ای
ناحیه:
بوستان (پارک) ناحیه ای
شهر:
بوستان (پارک) اصلی شهر

سرانه پارک

۸ مترمربع و بیشتر

۱۰- مذهبی

انجام فرایض و مراسم دینی و مذهبی و بقاع متبرکه

فعالیت های مجاز

محله:
مساجد، حسینیه ها و فاطمیه ها
شهر:
مساجد بزرگ و مسجد جامع شهر، مصلی، مهدیه، کلیساها، کنیسه ها و آتشکده ها

سرانه مذهبی

برای شهرهای کمتر از۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۰.۲ تا ۰.۵ مترمربع
برای شهرهای بیش از ۲۵۰ هزارمترمبع بین ۰.۵ تا ۰.۷۵ مترمربع

کاربری پیشنهادی بجز کاربری بقاع متبرکه است. لذا مشاور طرح سرانه وضع موجود بقاع متبرکه را برآورد و به سرانه پیشنهادی اضافه می کند.

۱۱- تجهیزات شهری

رفع نیازهای عمومی شهروندان که عمدتاً در وظایف شهرداری است.

فعالیت های مجاز

محله:
ایستگاههای جمع آوری زباله
ناحیه:
ایستگاههای جمع آوری زباله، ایستگاههای آتش نشانی، میادین میوه و تره ، اورژانس ۱۱۵ ، جایگاههای سوخت
شهر:
گورستانهای موجود ـ نمایشگاههای دائمی و مراکز امداد و نجات هلال احمر
خارج از محدوده شهر :
انتقال گورستان ها، مرکز حفر بهداشتی زباله، میدان مرکزی میوه و تره، حمل و نقل بار

سرانه تجهیزات شهری

این سرانه در شهرهای کمتر از ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۰.۲ تا ۰.۵ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر و بیشتر بین ۰.۵ تا ۱ مترمربع
چنانچه بنا باشد گورستانهای موجود شهر با همان کاربری حفظ شود به این سرانه ها اضافه می شود و سرانه کاربری هایی که در حریم شهر مستقر می شوند جداگانه محاسبه و اعلام می شود.

برای بدست آوردن سطح مورد نیاز گورستان که در حریم شهر مستقر می گردد به شرح زیر عمل می شود :
چنانچه آمار متوفات را سالانه ۶/۱۰۰۰ جمعیت موجود (نرخ مرگ و میر) شهر در نظر بگیریم و میزان مساحت زمین مورد نیاز به ازای هر قبر به طور متوسط ۵ مترمربع و A جمعیت سال پایه شهر و B ضریب رشد سالیانه جمعیت باشد آنگاه مساحت گورستان مورد نیاز S برای ظرفیت سی سال عبارتند از :

S=30*A(1+B)*5* نرخ مرگ و میر

۱۲- تاسیسات شهری

جهت امور مربوط به تاسیسات زیربنایی شهر و یا بهداشت شهر و شهروندان اختصاص می یابد.

فعالیت های مجاز

محله:
ایستگاههای تنظیم فشار گاز، آب و فاضلاب، سرویس های عمومی بهداشتی
منطقه:
مخازن آب زمینی و هوایی، تصفیه خانه های آب و فاضلاب و پست ایستگاههای تنظیم فشار گاز

سرانه تاسیسات شهری

این سرانه در شهرهای کمتر از ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۱ تا ۲ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر و بیشتر بین ۱ تا ۱.۵ مترمربع

۱۳- حمل و نقل و انبارداری

شبکه معابر و ساختمانهایی که برای انجام سفرهای شهری، برون شهری و بین شهری و انبارها نیاز است.

فعالیت های مجاز

محله:
معابر و پارکینگ های محله ای و ایستگاههای مترو
ناحیه:
معابر پارکینگ های عمومی و اتوبوس رانی شهری، پایانه های مسافربری
شهر:
معابر، پایانه های مسافربری درون شهری و بین شهری، ایستگاه فرودگاههای موجود، بنادر، تاسیسات مرکزی مترو ،پارکینگ های بین شهری کوچک و سردخانه ها خارج از محدوده شهر: انبارهای اصلی کالا فرودگاه، سیلو و سردخانه ها

سرانه حمل و نقل و انبار داری

کمتر از ۲۰ مترمربع

۱۴- نظامی

نیروهای مسلح

فعالیت های مجاز

مقیاس شهر شامل پادگان ها و آمادگاههای موجود نیروهای نظامی

سرانه نظامی

وضع موجود برآورد و به سرانه تبدیل می شود.

۱۵- باغات و کشاورزی

باغات و زمین های کشاورزی

فعالیت های مجاز

زمین های کشاورزی و باغات و واحدهای باغ مسکونی

سرانه باغات و کشاورزی

سطح موجود باغات و اراضی کشاورزی و اراضی باغ مسکونی به سرانه تبدیل و در جدول سرانه ها درج می گردد.

۱۶- میراث تاریخی:

مکانهای تاریخی

فعالیت های مجاز

مقیاس: شهر
اماکن و محوطه های تاریخی، موزه ها، بناهای یادبود، آرامگاه مشاهیر، اماکن متبرکه و حریم های تملک شده آنان

سرانه تاریخی

سطح موجود مکانهای تاریخی و بقاع متبرکه و حرایم تملک شده آنها به سرانه تبدیل شده و در جدول سرانه ها درج می گردد.

۱۷- طبیعی

جنگلهای طبیعی و دست کاشت و امثالهم

فعالیت های مجاز

سطوحی که جهت جنگلهای طبیعی و فضای سبز دست کاشت (غیر از پارک) می یابد.

سرانه طبیعی

سطح موجود به سرانه تبدیل و در جدول سرانه ما درج می گردد.

۱۸- حریم

به اراضی که حسب قانون جهت اهداف خاص حفاظت و منظور می شوند.

فعالیت های مجاز

مقیاس: شهر
حریم قانونی رودخانه ها، تالابها، آبگیرها، مسیلها و راه حریم قانونی تملک راه آهن های بین شهری و تاسیسات زیربنایی آب و برق و گاز و نفت و فاضلاب

سرانه حریم

سطح حرایم قانونی تاسیسات محاسبه و به سرانه تبدیل و در جدول سرانه ها درج می گردد.

۱۹- تفریحی و توریستی

اقامت و سیاحت

فعالیت های مجاز

شهر :
هتل ،مسافرخانه، مهمانپذیر و مهمانسراها، هتل آپارتمان و متل، شهربازی تفریحی ویژه پارکهای جنگلی و اردوگاههای جهانگردی و پلاژهای ساحلی و…
خارج از محدوده شهر :
باغ وحش

سرانه تفریحی-گردشگری

این سرانه در شهرهای کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت کمتر یا مساوی ۰.۲ مترمربع
بین ۵۰ تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۰.۱ یا ۱.۵ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر تا یک میلیون نفر جمعیت بین ۱ تا ۱.۵ مترمربع
بیش از یک میلیون نفر جمعیت بین ۰.۲ تا ۰.۷۵ مترمربع

۲۰- صنعتی

استقرار صنایع مشمول گروه الف، موضوع مصوبه شماره ۶۴۶۷۷/ ت ۱۸۵۹۱مورخ ۱۳۷۸/۱۲/۲۶ هیات وزیران و اصلاحات بعدی آن

فعالیت های مجاز

۱-۲۰-غذایی :

تهیه و بسته بندی خشکبار بدون شستشو /بسته بندی خرما بدون شستشو
آب نبات و پولکی شکر پنیر و غیره تا ۳۰۰۰ تن در سال
تولید نبات (نبات ریزی)/ تولید گز و سوهان تا ۳۰۰ تن در سال
بسته بندی نمک و ادویه جات، چای، قهوه
تولید قند حبه و کله تا ۳۰۰ تن در سال به روش نم زدن و بدون روش پخت
بسته بندی عسل
تولید بستنی تا ۱۰۰ تن در سال

تولید شیرینی و نان تا ۳۰۰ تن در سال /آسیاب و تولید آرد گندم و جو تا ۳۰۰ تن در سال
بسته بندی کره و سایر لبنیات تا ۱۰۰ تن در سال /تولید بیسکویت و شکلات تا ۳۰۰ تن در سال
رشته بری تا ۳۰۰ تن در سال / ماکارونی سازی تا ۳۰۰ تن در سال / تولید آج موم (مخصوص کندوی عسل)
بسته بندی سبزیجات و میوه جات
تولید یخ (صرفاً در مناطق صنعتی درون شهری بایستی استقرار یابند)/ تولید نان بستنی
بسته بندی گلاب / عرقیات گیاهی / جو بدون عملیات بوجاری و شستشو
سورتینگ و بسته بندی حبوبات بدون بوجاری
تولید، بهبود دهنده کیفیت آرد/ غذای کودکان آرد غلات آماده بودن عملیات بوجاری و آسیاب

۲-۲۰-نساجی :

قالیبافی، زیلوبافی و نمدمالی دستی و دست بافتها
شیرازه دوزی حاشیه موکت و فرش ماشینی
جوراب بافی حداکثر سه دستگاه (با حداکثر ۱۰۰ تن در سال)
کشبافی و تریکوبافی، گردبافی، کنن و راشل حداکثر تا سه دستگاه (یا حداکثر۱۰۰ تن در سال)
تولید لباس و پوشاک حداکثر ۳۰۰۰ دست ، انواع لباس و پوشاک در سال /تولید طناب نخی یا کنفی، تور ماهیگیری، قیطان، انواع نوار و روبان
دوزندگی لحاف و تشک و بالش بدون خط حلاجی یا با استفاده از پشم شیشه
پارچه چاپی روش دستی (مانند پارچه قلمکار اصفهان چاپ سیلک و غیره)/پارچه بافی دستی (غیر موتوری)
تولید فتیله نفت سوز و نوارهای صنعتی / تولید الیاف پروپلین

۳-۲۰-چرم :

مصنوعات سراجی از قبیل کیف، دستکش، جلد چرمی و نظایر آن
مصنوعات پوستی از قبیل کلاه پوستی، پوستین و موارد مشابه از پوست دباغی شده
تولید بستایی کفش حداکثر تا ۱۰۰۰۰ جفت در سال
کفش ماشینی حداکثر ۱۰۰۰۰ جفت در سال
مونتاژ دست و پای مصنوعی با استفاده از چرم
مونتاژ لوازم ارتوپدی با استفاده از چرم

۴-۲۰- سلولزی :

جعبه مقوایی و کارتن از ورق آماده
پاکت خوار و بار و مراسلات مشابه آن
کاغذ دیواری از کاغذ آماده و چاپ شده / تولید کاغذ و دفتر از کاغذ آماده
لوازم التحریر کاغذی و مقوایی از ورق آماده
صحافی و چاپخانه های ساده
مصنوعات چوب پنبه ای
نجاری و خراطی بدون الوارسازی

مبل سازی و سایر مصنوعات چوبی تا ۲۰۰ مترمکعب چوب در سال بدون رنگ 
تولید انواع فیلترهای کاغذی از جمله فیلترهای هوا با استفاده از ورق آماده
تولید انواع دوک و لوله طاقه پیچی مقوایی و سایر مصنوعات مشابه از ورق آماده /تولید محصولات ساخته شده از نی و حصیر و سبدبافی از الیاف گیاهی
بسته بندی دستمال و محصولات مشابه با استفاده از کاغذ آماده
پرس کاری و چسباندن روکش نایلون با استفاده از روکش آماده
تولید قایق های چوبی و بلم تا ۲۰۰ دستگاه در سال
تهیه کاربن و استنسیل از کاغذ آماده / تولید کلاسور و زونکن از مقوای آماده

۵-۲۰-فلزی :

 قلمزنی انواع فلزات / تراشکاری و قطعه سازی و قالب سازی بدون ریخته گری و آبکاری حداکثر تا سه دستگاه تراش

 تولید درب و پنجره آهنی و آلومینیومی (صرفاً در مناطق صنعتی درون شهری)
تولید کانال کولر، لوله بخاری (صرفاً در مناطق صنعتی درون شهری)
های طراحی و مونتاژ حداکثر تا سه دستگاه تراش
صنعتی تولید ظروف آلومینیوم از ورق آماده با یک دستگاه خم کن حداکثر۱۰۰ تن در سال صرفاً مناطق صنعتی داخل شهری
مونتاژ تجهیزات گرد و غبارگیر از قطعات آماده
تولید اتصالات هیدرولیک (پرس بست فلزی به دو انتهای شیلنگ فشار قوی)
طراحی و مونتاژ کولر اتومبیل
 طراحی و مونتاژ کاربراتور گازسوز
تولید ترموستات

۶-۲۰- کانی غیرفلزی :

مصنوعات شیشه ای بدون کوره ذوب
آیینه، پوکه آمپول، شیشه آزمایشگاهی بدون کوره
مصنوعات تزئینی سنگی (صنایع دستی)
پودر جوشکاری

۷-۲۰- شیمیایی :

 تولید آب مقطر / تولید نایلون و نایلکس و سلوفان (با استفاده از رول آماده)/ صرفاً برش اسکاچ ظرفشویی / طراحی و مونتاژ نت ترمز

۸-۲۰- دارویی، آرایشی و بهداشتی :

 تولید مواد بهداشتی و آرایشی (فرمولاسیون)
اختلاط و بسته بندی پودر ازاله مو
تولید :
قرص و پودر اکسیژنه
اکسیدان، کرم بهداشتی و صنعتی و پودر بلوندر اکسیژن
اسانس ،تنطور، الکالوئید از مواد شیمیایی و طبیعی
هورمون و آنتی بیوتیک

۹-۲۰- برق و الکترونیک :

تولید لوازم برقی کوچک به صورت مونتاژ (نظیر زنگ اخبار و دربازکن)
تولید آنتن تلویزیون بدون آبکاری و لوستر از قطعات آماده
طراحی و تولید لوازم برقی و الکترونیکی به صورت مونتاژ مشروط براینکه عملیات کوره ای و عملیات تر نداشته باشد
لوازم پزشکی، آزمایشگاهی و آموزشی، قطعات الکترونیک
ترانزیستور و مقاومت و غیره
انکوباتور و سایر لوازم آزمایشگاهی بدون آبکاری / تولید انواع ساعت
طراحی و تولید تقویت کننده صوت نظیر بلندگو و آمپلی فایر به صورت مونتاژ
رادیو و تلویزیون و لوازم صوتی و تصویری
دستگاههای برقی علامت دهنده سمعی و بصری
سیستم های مخابراتی مراکز تلفن
لوازم الکترونیکی(کامپیوتر، لوازم اداری و لوازم دقیق الکترونیکی)
کنترل های ولتاژ و فرکانس
آفتامات
مودم و میکرو کنترل
طراحی و مونتاژ تایمر
تولید کارت و بردهای کامپیوتری

۱۰-۲۰- کشاورزی :

 زنبور داری و پرورش ملکه (تا ردیف ۴ فاقد محدودیت فاصله از امکان مسکونی)
پرورش پرندگان زینتی تا ۱۰۰ قطعه/کرم ابریشم /ماهی زینتی
آزمایشگاه دامپزشکی

۱۱-۲۱- ماشین سازی :

 قالب و مدل درجه ریخته گری، فیکچر، قالب قطعات استاندارد، قالب قید و بست و ابزار قالب، مدل
تجهیزات شبکه آب و فاضلاب (پمپ های دیاگرامی، کف کش، لجن کش و تجهیزات تصفیه)
ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل مکانیکی (آسانسور و قطعات آسانسور، پله برقی، بالاتراک، جرثقیل سقفی، جرثقیل پشت کامیونی، جک پالت بالابر و قطعات مربوطه، نوار نقاله و… جرثقیل)
پمپ و کمپرسور (پمپهای خلاء وکیوم آتش نشانی، آب، کمپرسورهای صنعتی و مصرفی و گاراژی مواد فله و تلمبه های بادی)

سرانه صنعتی

این سرانه در شهرهای کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت کمتر یا مساوی ۶ مترمربع
بین ۵۰ تا ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بین ۶ یا ۸ مترمربع
۲۵۰ هزار نفر تا یک میلیون نفر جمعیت بین ۶ تا ۱۰ مترمربع
بیش از یک میلیون نفر جمعیت بین ۸ تا ۱۰ مترمربع
مشاور برای صنایع نیمه مزاحم که جز این کاربری محسوب شده است در محل و یا محلهای مناسب از شهر کاربری مربوطه را لحاظ می نماید و برای مابقی صنایع با توجه به شرایط استقرار سازمان حفاظت محیط زیست بصورت تجمعی در یک مکان و یا مکانهای مناسب کاربری مذکور را در نظر می گیرد.

سایر توضیحات

۱- سرانه های موضوع این مصوبه برای شهرهایی مورد عمل قرار میگیرد که ویژگی خاصی از نظر نقش و عملکرد و اقلیم نداشته باشند. درصورتیکه در فرایند تهیه طرح و به استناد مطالعات آن لزوم تغییر در سرانه های مصوب برای هر یک از شهرها از سوی مشاور تهیه کننده تشخیص داده شود با توجیهات فنی و مستندات لازم میتواند در مرجع تصویب کننده طرح مورد توجه و تصویب قرار گیرد.

۲- در تعریف کاربریها عملکرد غالب هر فعالیت مورد توجه قرار میگیرد برای مثال اگر فعالیت فرهنگی نیز در داخل مسجد انجام میگیرد کاربری زمین مورد نظر مذهبی قلمداد میشود.

۳-نظر به لزوم توجه به مساله پدافند غیرعامل در طرح ها باید مشاور تهیه کننده طرح کاربری هایی را که می توانند در زمان بحران مورد استفاده قرار گیرند
از جمله پارک ها، زمینهای ورزشی، پادگان ها فضاهای باز محصور و غیر محصور را در نقشه جداگانه مشخص و ارائه نمایند.

۴- سرانه های مربوط به دانشکده های افسری به پیشنهاد وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تعیین می شود.

۵- اراضی که در وضع موجود دارای کاربری تحت عنوان ذخیره و یا فاقد کاربری می باشند سطوح آنها توسط مشاور در طرح برآورد و در ذیل جدول سرانه های وضع موجود قید می شود.